Zwemvest uit B 24 bommenwerper Betty Jane

ZM-17272

zwemvesten, Tweede Wereldoorlog

Oranjegeel zwemvest afkomstig uit B 24 bommenwerper Betty Jane. Dit zwemvest is op 11 september 1944 gevonden door de 14-jarige Piet Stelling in een weiland in de Kalverpolder, op de plaats waar nu de Zaanse Schans is. Het is vermoedelijk van James F. Cotter, bemanningslid van de Amerikaanse bommenwerper Betty Jane. De Betty Jane werd op 11 september 1944 aangeschoten door Duits afweergeschut. Het toestel had een bombardementsvlucht uitgevoerd naar onder meer Hamburg en was op de terugweg geraakt. Boven het IJsselmeer gooide men alles wat men kwijt kon naar buiten. Toen het toestel toch hoogte bleef verliezen, sprongen Cotter en acht anderen met parachutes op gezag van de eerste piloot boven de Zaanstreek uit het vliegtuig. Eén man werd meteen door de Duitsers opgepakt, omdat hij bij de parachutelanding gewond was geraakt. De anderen acht werden door Zaankanters verstopt. H.A. Rauter (de Höhere SS- und Polizeiführer in Nederland) eiste uitlevering van de Amerikanen. Toen dat niet gebeurde fusilleerden de Duitsers op 13 september 1944 Gerrit Verdonk uit Zaandijk en verzetsmannen Pieter Hartog uit Wormerveer en Jan P. de Barbanson en Herman A. Groenendijk uit Amsterdam op de Leeghwaterweg. Zij hadden de parachutes van de Amerikanen in hun bezit. De Duitsers dreigden hetzelfde te doen met 150 willekeurige andere mensen als de Amerikanen niet snel zouden worden uitgeleverd. Het verzet en de bemanningsleden besloten om drie Amerikanen uit te leveren. Verdere represailles bleven uit en de hele bemanning overleefde de oorlog.

Stichting Monumenten Spreken heeft een documentaire gemaakt over het monument op de Leeghwaterweg gemaakt. Het monument gedenkt de vier mannen die daar op 13 september 1944 zijn doodgeschoten.

circa 1940 - circa 1944

Tweede Wereldoorlog